Элмәлек
Сборник:
Элмәлек
“ЭЛЬМАЛЕК” (“Элмәлек” — “Петелька”), баш. нар. песня, узун‑кюй. Впервые записана в 1938 Л.Н.Лебединским, опубликована в сб.“Башкорт халк йырдары” в записи Н.Идельбая. Вариант песни записан Г.З.Сулеймановым от К.М.Диярова. Песня лирико‑драм. характера.
Осн. тема — соц. неравенство. Исполняется от имени бедняков, дороживших своим человеч. достоинством. Своеобразие напева обусловлено повторяющимся в его начале сопоставлением восходящей терции и следуемой затем нисходящей кварты, а также двух устоев лада — звуков ре и до в 10‑м и 12‑м тактах. Отличается широким диапазоном (дуодецима), в основе лада — минорная пентатоника.
Среди исполнителей Х.Л.Галимов, Ф.Г.Нугуманова, И.М.Смаков, Хоровая капелла РБ. Обработки осуществлены А.Р.Хальфетдиновым для голоса и фп., Р.В.Сальмановым для смешанного хора а cappella.
Ай, элмәлек, ай, элмәлек,
Элмәле лә тундарҙы беҙ кеймәнек.
Әллә йәшлек, әллә иҫәрлек,
Уҙған ғүмеркәйҙәрҙе беҙ һиҙмәнек.
Ап-аҡ микән, йомшаҡ микән,
Һылыуымдың ҡулдары,
Салауат күпере кеүек
Һыуға барған юлдары.
Ҡамалы тун, ҡамалы тун,
Ҡамалары булһа ла, буҫтау юҡ.
Буҫтауҙары булһа ла шул, купшы тегергә лә –
Оҫтаһы юҡ.
Аҡ сабата, аҡ ойоҡ,
Сабата башы ҡыйыҡ.
Һыҙылып киткән ҡара мыйыҡ,
Нисек үбәрһең ҡыйыҡ.
Ап-аҡ микән, йомшаҡ микән,
Һылыуымдың ҡулдары,
Салауат күпере кеүек Һыуға барған юлдары.